Zorgvuldig uitgekozen en geformuleerde ijkpunten voor intern toezicht dragen bij aan het goede gesprek tussen bestuur en toezicht. Hartger Wassink (professioneledialoog.nl) gaf voorbeelden en tips tijdens de VBS Kennissessie ‘Versterken en professionaliseren samenspel bestuur en toezicht’.
IJkpunten gaan aan de ene kant over de randvoorwaarden: het toezicht op basis van kaders die gesteld kunnen worden: financiën, kwaliteit, personeelsbeleid, enzovoort. Aan de andere kant gaan ze over het toezicht op de maatschappelijke opdracht van de school. Het mooie van die ijkpunten is, dat ze daarnaast houvast geven in het gesprek tussen intern toezicht en bestuur.
Eerste ijkpunt: beoogd resultaat
Het eerste ijkpunt ziet op het beoogde resultaat dan wel de maatschappelijke opdracht. Je kernvraag hierbij is: Welk verschil wil je maken? Beschrijf het ijkpunt vervolgens als waarde voor de begunstigde (‘Leerlingen…’). Ga tenslotte na tegen welke inzet van middelen je het wil bereiken? En waak ervoor om activiteiten als doel op zich te nemen, want dat zijn ze niet. Voorbeelden:
- Leerlingen zijn voorbereid op hun toekomstige plek als burger in de samenleving
- Leerlingen nemen verantwoordelijkheid voor zichzelf, anderen en de aarde
- Leerlingen weten wat ze nodig hebben om zich naar hun eigenheid te ontwikkelen
Tweede ijkpunt: afbakenen risico’s
Het tweede ijkpunt ziet op het afbakenen van risico’s. Denk aan de rode vlag op de skipiste. De kernvraag is welke situatie je wilt voorkomen c.q. wat is je zorg? Baken de ruimte af waarbinnen bestuurder initiatief kan nemen, maar waak voor het voorschrijven van een te gedetailleerde aanpak. Voorbeelden
- Onderwijskwaliteit
– Het onderwijs voldoet aan landelijke inspectienormen
– Er is een afdoende systeem voor kwaliteitszorg - Personeel
– Er is voldoende bekwaam personeel om de beoogde onderwijsresultaten te behalen - Financiën
– De bestuurder draagt zorg voor de financiële continuïteit van de organisatie en de rechtmatigheid van de besteding van middelen
– De begroting weerspiegelt de inhoudelijke ambities op lange termijn - Externe relaties en dialoog
– De bestuurder draagt zorg voor voldoende afstemming met en draagvlak bij belanghebbenden
Tot slot: waarborgen
Maak de ijkpunten onderdeel van het toezichtkader (dan wel toetsingskader) en zorg voor duidelijke gemarkeerde toetsmomenten in de jaarkalender. Tot slot: laat de ijkpunten steeds de ‘ankerpunten’ van het gesprek tussen bestuur en toezicht zijn. Om de rollen goed af te bakenen en met het oog op de maatschappelijke opdracht van de school.
