‘Door alles wat ik heb gehoord, is burgerschapsonderwijs veel dichterbij gekomen’, was na afloop van het VBS Ledenevent op 16 maart een reactie. Praktijkvoorbeelden werden gedeeld en de deelnemers gingen het gesprek met elkaar aan. Het volledige verslag kunnen leden lezen in De VBS die medio mei uitkomt. Hieronder de verdeelde reacties op drie stellingen die zijn voorgelegd.
Ruim zestig deelnemers waren op het event afgekomen, dat plaatsvond bij so-school College De Trappenberg in Hilversum, onderdeel van Stichting De Kleine Prins. Stil blijven zitten op je stoel was geen optie bij Dieuwertje de Graaff van Common Ground. Zij legde drie stellingen voor. Was je het eens, dan ging je rechts in de zaal staan, was je het niet eens dan ging je links staan. Je zag mensen fier lopen, maar ook peinzend.
#1 Toenemende segregatie in het onderwijs zit goed burgerschapsonderwijs in de weg
De zaal was gelijk verdeeld. ‘Om begrip jegens elkaar te krijgen en kennis te kunnen overdragen, moet je elkaar ontmoeten’, zei een deelnemer die het eens was met de stelling. ‘Daarbij is het risico van een meer gelijkgestemde omgeving dat je te veel dezelfde visie te horen krijgt’, voegde een ander hier aan toe. ‘Ligt hier niet juist een mooie taak van de school en leerkracht?’, zei iemand die het oneens was met de stelling. ‘Bovendien kunnen kinderen in een meer gelijkgestemde omgeving zich veiliger voelen, waardoor ze juist hun mening durven te geven.’ In de samenvatting die aan het eind volgde, werd benadrukt dat het vooral belangrijk is dat het schoolteam zich bewust is van de situatie op school en waar nodig mensen van buiten haalt, om het inlevingsgevoel te vergroten.
#2 Ouders zouden geen rol moeten spelen in het burgerschapsonderwijs
Maar een paar mensen waren het hiermee eens. ‘Kinderen moeten op school de vrije ruimte krijgen om met leeftijdsgenoten te kunnen praten, zonder de invloed van ouders. Als ouder hoop ik juist dat kinderen op school ook andere meningen en visies opdoen, waar we samen thuis het gesprek over aan kunnen gaan.’ Iemand die het oneens was met de stelling, liet weten dat de ouders op zijn school minder ontvankelijk zijn voor andere meningen en visies. ‘Ik wil deze ouders er daarom graag bij betrekken om ze de andere kant van het verhaal te laten horen en om kritisch mee te denken.‘
#3 Als het gaat om burgerschap is een neutrale houding van de leraar het streven
Ook hier was de zaal gelijk gedeeld. ‘Streven is een mooi woord’, zei iemand die het eens was met de stelling. ‘Of het haalbaar is, is een tweede. Immers, zelfs het curriculum is niet eens neutraal.’ Een ander vindt dat je als leerkracht best je mening mag geven en ergens voor mag staan, zonder de ander af te katten. ‘Zeker als de visie en kaders van de school duidelijk zijn, dan moet dit kunnen.’ Afgesloten wordt met te benadrukken dat je de leeftijd van de leerlingen in je achterhoofd moet houden. Zijn zij in staat te herkennen dat de leraar iemand is met een mening waar je het niet mee eens hoeft te zijn, of zijn ze te jong dan wel afhankelijk en derhalve beïnvloedbaar? In dat geval zou neutraliteit van de leraar het streven kunnen zijn.
Dank aan de sprekers en De Kleine Prins!
Heel fijn dat we het VBS Ledenevent mochten organiseren bij so-school College De Trappenberg, onderdeel van Stichting De Kleine Prins! En ook danken we de volgende sprekers, zonder wie het programma er niet was geweest:
- Maartje Reitsma van Stichting School & Veiligheid
- Symen van der Zee, lector Vernieuwend Onderwijs Saxion
- Lida Klaver, onderzoeker Vernieuwend Onderwijs Saxion
- Dieuwertje de Graaff van Common Ground
- Elise Spruijt. Directeur De van Oldenbarneveltschool
- Geert Looyschelder, rector-bestuurder Jordan MLU
- Els de Boer, leerkracht en gedragsspecialist (v)so op Mozarthof
