Aanvragen voor de WIA (voor werknemers die twee jaar ziek zijn) lopen momenteel – vanwege personeelstekort bij het UWV – behoorlijke vertragingen op, die oplopen van enkele maanden tot een jaar. Dit heeft uiteraard (financiële) gevolgen voor scholen. Er is nog geen duidelijke oplossing voor dit probleem, wel kun je als school een aantal stappen zetten.
Hoe ontstaat de schade?
Volgens de cao primair onderwijs heeft een werknemer recht heeft op 70% van de loondoorbetaling tot het einde van het dienstverband. Dit wijkt af van het normale arbeidsrecht, daarin staat dat de loondoorbetalingsverplichting na twee jaar stopt. De werkgever mag een voorschot op de arbeidsongeschiktheidsuitkering (WIA-uitkering) verrekenen met het nog uit te betalen salaris. Schoolorganisaties zijn grotendeels eigen risicodrager waardoor de bekostiging van de WIA-uitkeringen bij scholen zelf ligt (tenzij dit is uitbesteed bij een verzekeringsmaatschappij).
De schade ontstaat omdat de werknemer langer in dienst blijft dan de bedoeling is. De werkgever moet gedurende de looptijd van de arbeidsovereenkomst werkgeverspremies betalen en het pensioen van de werknemer loopt door. Daarnaast ontstaat er door de vertragingen een verschil tussen de compensatie van de transitievergoeding vanuit UWV en de transitievergoeding die de schoolorganisatie aan de werknemer moet betalen. UWV compenseert de transitievergoeding tot 104 weken ziekte. De schoolorganisatie kan de transitievergoeding pas uitbetalen zodra de werknemer uit dienst gaat.
Het toekennen van een WIA-uitkering betekent niet gelijk dat een arbeidsovereenkomst ontbonden is. Na de toekenning geeft de cao primair onderwijs verschillende situaties hoe een schoolorganisatie om moet gaan met de arbeidsovereenkomst. De situatie is afhankelijk van het door UWV bepaalde arbeidsongeschiktheidspercentage.
- Als een werknemer minder dan 35% arbeidsongeschikt is, dan mag een werknemer niet ontslagen worden. Er wordt dan met de werknemer een nieuwe arbeidsovereenkomst afgesloten met afspraken over de functie die de medewerker uit kan oefenen en bijvoorbeeld over het aantal uren dat de werknemer werkt. De werkgever dient een compensatietoeslag te betalen tussen het oude en nieuwe salaris van de werknemer gedurende vijf jaar ter hoogte van 65%. Een werknemer mag ontslagen worden als het in dienst houden van de werknemer leidt tot een zwaarwegend financieel dienstbelang.
- Als een werknemer meer dan 35% arbeidsongeschikt wordt verklaard, kan er een ontslagvergunning bij UWV aangevraagd worden. UWV kan deze dan afgeven, waarna de werkgever de arbeidsovereenkomst kan opzeggen
Wat kun je doen om de WIA-aanvraag te versnellen?
De aanvrager kan het UWV ‘in gebreke stellen’ voor het niet tijdig beslissen. Het UWV is namelijk verplicht om binnen de bepaalde termijn een beslissing te nemen over een aanvraag voor een uitkering of een subsidie. Deze periode staat altijd in de ontvangstbevestiging vermeld die het UWV na de aanvraag terugstuurt naar de aanvrager. Het UWV kan binnen deze beslissingsperiode nog wel met een reactie komen dat zij de periode van de beslissing verlengt of verbreekt.
- Verlenging van de beslistermijn – Er is sprake van een verlenging van de oorspronkelijke periode als het UWV meer tijd nodig heeft om te beslissen. Het UWV benoemt daarbij dan altijd een nieuwe termijn. Het verlengen van de beslistermijn mag alleen als dat tijdig binnen de oorspronkelijke periode aangegeven wordt. Dit gebeurt meestal met als reden dat er nog medisch advies nodig is. Het UWV neemt dan in de brief de nieuwe periode op waarbinnen de betrokkene een nieuwe beslissing kan verwachten.
- Onderbreking van de beslistermijn – Het kan ook zijn dat het UWV de periode van de beslissing onderbreekt. Dit komt voor als er niet genoeg gegevens zijn om een beslissing te kunnen nemen. Hierover stuurt het UWV dan altijd een brief met uitleg over welke gegevens nog ontbreken. De periode van de beslistermijn gaat pas weer lopen als alle benodigde gegevens ingediend zijn.
Melding te late beslissing
Als het UWV de benoemde termijn niet haalt en geen brief heeft gestuurd om de termijn te verlengen of onderbreken, dan kan de aanvrager (dus de werknemer) het UWV vragen om alsnog snel te beslissen. Dit is mogelijk met het formulier ‘Melding te late beslissing UWV’. Het UWV heeft dan nog maximaal twee weken de tijd om tot een beslissing te komen. Tijdens deze twee weken heeft het UWV geen uitwegmogelijkheden meer. Als het UWV niet binnen twee weken beslist, kan de aanvrager een vergoeding krijgen conform de wet Dwangsom en beroep.
Deze vergoedingsregeling begint twee weken na de dag dat de ‘Melding te late beslissing UWV’ is ingediend. De dag waarop het UWV de beslissing neemt op de aanvraag is de laatste dag van de vergoeding.
