Schoolbesturen vormen een onmisbaar knooppunt in het bestel tussen school, overheid en de maatschappelijke omgeving, maar de bestuurlijke verhoudingen zijn verstoord geraakt. Dat concludeert de Onderwijsraad in haar advies ‘Een duidelijke positie voor schoolbesturen’. De belangrijkste zaken uit het rapport op een rij.
Over de rol van de overheid
- De overheid moet consistent sturen en zorgen voor een duidelijke positie voor schoolbesturen.
- De overheid is in wetgeving niet altijd duidelijk wat schoolbesturen moeten doen.
- Tegelijkertijd maakt de overheid ook wetten die te veel voorschrijven wat schoolbesturen moeten doen.
- Daarnaast passeert de overheid schoolbesturen steeds vaker door geld en ondersteuning direct aan scholen toe te kennen, terwijl schoolbesturen wel verantwoordelijk blijven voor de manier waarop het geld wordt besteed.
- De Onderwijsraad adviseert de overheid om de rol en verantwoordelijkheden van schoolbesturen te respecteren en consistent te sturen. In lijn daarmee, dringt de raad erop aan om het onderwijs zo veel mogelijk structureel te bekostigen en concurrentieprikkels in de bekostiging te dempen.
Over de rol van schoolbesturen
- Schoolbesturen moeten ervoor zorgen dat beslissingen over onderwijs zoveel mogelijk op school worden genomen en dat zij extern samenwerken als dat nodig is voor publieke belangen.
- De raad ziet ook dat schoolbesturen niet altijd voldoende professionele ruimte laten aan leraren en schoolleiders en hen onvoldoende faciliteren om goed onderwijs te kunnen geven.
- Schoolbesturen krijgen het advies om stevig intern verbonden te zijn met hun scholen. Hiermee bedoelt de raad dat een schoolbestuur weet wat er speelt op de school of scholen, zicht heeft op de toegankelijkheid en kwaliteit van het onderwijs, in contact staat met ouders, beslissingsruimte laat aan schoolleiders en leraren en hen zo toerust dat zij deze ruimte goed kunnen invullen.
- De raad adviseert schoolbesturen om te zorgen voor samenwerking tussen scholen en om ook extern samen te werken met andere schoolbesturen en maatschappelijke partners om publieke belangen te dienen.
Reactie VBS
Artho Jansen (Voorzitter VBS en bestuurder bij Stichting Vrijescholen Zuid West Nederland) is blij. “Het rapport geeft een ander geluid over bestuurders dan we de afgelopen periode hebben gehoord. Vooral is het mooi dat dit advies van een onafhankelijk orgaan als de Onderwijsraad komt. Vanuit belangenorganisaties wordt dit al lang geroepen, maar als belanghebbende is het lastig geweest om gehoord te worden.
Belangrijk in dit advies is dat iedere partij – het ministerie, bestuurders, scholen en leraren – op de eigen verantwoordelijkheid en kracht worden aangesproken. Dat sluit goed aan bij hoe onze leden erin staan: in gezamenlijkheid met ouders, leraren en leerlingen willen we waar mogelijk besluiten nemen. En daarmee zorgen voor goed onderwijs voor iedere leerling. Daarbij helpt een herstel van positionering zeker.”
