‘Leerkrachten moeten jongleren met verschillende en tegenstrijdige perspectieven waarmee hun leerlingen haast dagelijks worden overspoeld. Debatteren kan helpen om ze door de zee van informatie te navigeren en te leren waar van onwaar te onderscheiden’, opende ECNAIS voorzitter Rodrigo Melo het ECNAIS Debat Event eind april in Lissabon. Hoe hebben leerlingen Felice en Vos als ook docent Jan van Deutekom van het Canisius College in Nijmegen het event en debatteren ervaren? Zij vertellen het aan de hand van vier quotes uit de openingsspeech van Melo.
Leerlingen in Nederland zijn vrijer
‘Je zou kunnen zeggen dat de democratie in gevaar is. Wellicht niet democratie als een manier om leiders te selecteren, maar democratie als een manier van samenleven. (…) Democratie gaat over hoe mensen, die gelijk zijn in waardigheid maar in bijna alles anders kunnen zijn, samenleven en bijdragen aan het algemeen welzijn.’
Dat niet overal alle mensen gelijkwaardig zijn, hebben Felice en Vos ervaren in hun gesprekken met leerlingen uit andere landen. Vos: ‘Neem de leerlingraad zoals we die op het Canisius College en andere scholen in Nederland hebben. Dat leerlingen worden betrokken bij vraagstukken rondom het onderwijs binnen de school is in veel Europese landen ondenkbaar.’ Felice: ‘Het verbaasde mij ook dat er nog meisjesscholen bestaan en dat er nog leerlingen zijn die op school verplicht christelijke vakken moeten volgen terwijl ze zelf niet gelovig zijn.’ Vos en Felice: ‘We beseffen des te meer dat leerlingen in Nederland – vergeleken met veel andere Europese landen – vrijer zijn, meer zichzelf kunnen zijn en meer kansen krijgen.’
Respect voor iedereen tijdens debatteren
‘Debatteren kan helpen om door de zee van informatie te navigeren en te leren waar van onwaar te onderscheiden. Nadenken over een onderwerp, de componenten ervan begrijpen, argumenten en tegenargumenten voorbereiden, luisteren naar de anderen en reageren op wat ze zeggen: een leerling die dit proces beheerst, is beter voorbereid om een actieve, waardecreërende burger te zijn.’
Felice: ‘Ik was best wel gespannen voor het debatteren. Dat niet iedereen even goed verstaanbaar was in het Engels, maakte het ook lastig.’ Daar kwam volgens leerkracht Van Deutekom bij dat zijn leerlingen gewend zijn om in de vorm van een Lagerhuisdebat te debatteren, waar iets korter en krachtiger gereageerd wordt dan in een parlementair debat, de vorm die ECNAIS hanteert. Vos: ‘Wij zijn gewend te reageren om zo sneller tot een punt te komen, terwijl onze tegenstander hele voordrachten hield en vaak in herhaling vielen. In het eerste debat werden we hierdoor overvallen.’ Van Deutekom: ‘We hebben toen samen onze aanpak onder de loep genomen en geïmproviseerd, waardoor het tijdens het tweede en derde debat veel beter ging’. Felice en Vos: ‘Sowieso was er veel respect onderling tijdens het debatteren, fijn!’
# Nieuwe internationale vrienden gemaakt
‘Onthoud dat debatteren niet het doel van dit event is. Het doel is om vriendschap te sluiten met mensen die verschillend denken, leven en geloven. Laat je overweldigen door de rijkdom aan diversiteit!’
Felice: ‘We zijn met een groep leerlingen en enkele docenten Lissabon in gegaan. De sfeer was goed, iedereen was gelijk en onderling was er veel contact en hebben we van elkaar geleerd. Al ben ik geen groepsmens, ik ben wel nog steeds aan het appen met een aantal leerlingen die ik heb ontmoet.’ Vos: ‘Ik heb ook zo veel leuke mensen ontmoet en het laatste diner, waar alle landen een lied hebben gezongen, vergeet ik nooit meer.’ Van Deutekom: ‘Mede door de goede organisatie was het genieten.’
