Vorige week kwam het VBS-netwerk P&O voortgezet onderwijs weer bij elkaar. Een van de onderwerpen die aanbod kwam was de wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie (DBA) en zzp’ers. Welke tips hadden de P&O’ers van de aanwezige scholen? En waar moet je als school op letten? En hoe zit het met detachering?
Wat verandert er voor zzp’ers (en dus voor scholen) in het onderwijs?
De Wet DBA uit 2016 moet schijnzelfstandigheid voorkomen. Een aantal criteria is van belang om erachter te komen of een de opdracht aan een zzp’er kan worden gezien als een arbeidsovereenkomst.
De Belastingdienst heeft tot nul toe weinig boetes en naheffingen opgelegd, omdat er in 2016 meteen een ‘handhavingsmoratorium’ is ingevoerd. De regering heeft besloten het handhavingsmoratorium per 1 januari 2025 op te heffen.
Tips
- Zorg dat de zzp’er zelfstandig werkt en geen onderdeel is van de schoolorganisatie.
Voorbeeld: Een zzp-muziekdocent geeft zelfstandig lessen op verschillende scholen. Zorg dat deze docent eigen werktijden bepaalt en niet deelneemt aan teamvergaderingen of functioneringsgesprekken. - De zzp’er mag geen instructies krijgen zoals een werknemer.
Voorbeeld: Een ingehuurde zzp-begeleider voor naschoolse opvang bepaalt zelf hoe de opvang wordt ingericht en georganiseerd, zonder directe supervisie van schoolleiding. - Sluit een overeenkomst van opdracht af, waarin staat dat de zzp’er op eigen risico werkt.
Voorbeeld: Stel in de overeenkomst vast dat de zzp’er geen rechten heeft op doorbetaling bij ziekte en geen onderdeel is van de reguliere lerarenformatie. - Definieer de opdracht specifiek, met een duidelijke einddatum of doelstelling.
Voorbeeld: Een zzp’er wordt ingehuurd om tijdelijk te ondersteunen bij een ICT-project. In de overeenkomst staat dat de opdracht eindigt bij voltooiing van het project. - Beperk het aantal opdrachten voor dezelfde zzp’er binnen de school en zorg dat hij/zij ook andere opdrachtgevers heeft.
Voorbeeld: Een zzp-sportcoach werkt naast uw school ook voor andere scholen in de regio. - Vermijd geïntegreerde functies.
Laat de zzp’er niet deelnemen aan het onderwijsproces alsof het een interne medewerker is, bijvoorbeeld door het geven van toetsen of oudergesprekken te vermijden. - Documenteer zelfstandigheid.
Zorg dat de zzp’er zichtbaar zelfstandig werkt, door eigen materialen mee te nemen of zelfstandig lesplannen op te stellen.
Praktijk is leidend!
Een opdrachtovereenkomst helpt om de afspraken te formaliseren, maar de Belastingdienst en Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) zullen vooral naar de praktijk kijken om te bepalen of er sprake is van zelfstandigheid of schijnzelfstandigheid. Dus het gaat erom dat de werkrelatie in de praktijk de kenmerken van zelfstandigheid vertoont en niet alleen op papier.
Als een school een zzp’er heeft ingehuurd, moet de dagelijkse werkrelatie daadwerkelijk de kenmerken van zelfstandigheid vertonen, dus eigen verantwoordelijkheid en vrijheid, geen integratie in het schoolteam en geen gezagsrelatie.
Welke sancties zijn er bij het niet naleven van de Wet DBA?
- De Belastingdienst kan besluiten dat de zzp’er feitelijk als werknemer beschouwd moet worden, met gevolgen voor premies werknemersverzekeringen en loonheffing.
- Als de Belastingdienst vaststelt dat er sprake is van schijnzelfstandigheid, kan de school verplicht worden om nabetalingen te doen voor loonbelasting en sociale premies.
- De Belastingdienst kan boetes opleggen voor elke zzp’er die niet voldoet aan de DBA-vereisten, en kan eisen dat schijnzelfstandigen worden omgezet naar werknemerscontracten.
Zzp’er via detachering?
De regels van de Wet DBA zijn ook van toepassing op scholen die personeel inhuren via een detacheringsbureau Echter, bij detachering gaat het vaak om een andere constructie, waarin de gezagsverhouding anders ligt.
De gedetacheerde medewerker is formeel in dienst bij het detacheringsbureau en niet bij de school zelf, waardoor de gezagsrelatie en aansturing anders worden ingevuld.
Het detacheringsbureau draagt de loonheffing en premies af, zodat de school hier geen verantwoordelijkheid voor draagt.
Het verschil zit hier vooral in wie formeel de werkgever is (het detacheringsbureau), wat vaak een arbeidscontract voor de gedetacheerde betekent. De school fungeert dan als opdrachtgever en hoeft niet zelf zorg te dragen voor de zelfstandigheidscriteria onder de DBA, aangezien het detacheringsbureau de werkgever is en de fiscale en juridische lasten draagt.
Let op: Er moet nog wel steeds duidelijk zijn dat de school geen gezagsrelatie creëert waarbij de gedetacheerde als interne medewerker wordt beschouwd. Er mogen bijvoorbeeld geen arbeidsrechtelijke handelingen (zoals disciplinaire maatregelen) plaatsvinden door de school zelf richting de gedetacheerde.
Vragen?
Neem contact op met Nienke Daniëls van de VBS Helpdesk, bereikbaar tussen 9.00-15.00 uur via: telefoon: 070 – 331 52 15, email: helpdesk@vbs.nl en whatsapp: 06-330 296 94.
