De wet Meer Ruimte voor Nieuwe Scholen, die de regelgeving rond schoolstichting moderniseert, is sinds 1 juni 2021 van kracht voor nieuwe initiatieven voor scholen. Er liggen momenteel 56 aanvragen voor bekostiging, waarvan minister Wiersma (primair en voortgezet onderwijs) voor 1 juni besluit of ze gehonoreerd worden. De minister gaf antwoord op vragen van de Tweede Kamerleden over de stand van zaken rond aanvragen voor bekostiging en ouderverklaringen.
Van de 102 initiatieven voor nieuwe scholen hebben er 56 bekostiging aangevraagd. Verklaring van minister Wiersma is dat een deel van de initiatieven niet kon rekenen op voldoende belangstelling van ouders. In totaal zijn van 1 juli tot en met 29 oktober 2021 bij DUO 10.372 ouderverklaringen afgegeven.
Deze 56 aanvragen worden momenteel beoordeeld door DUO en de inspectie. Uiterlijk 31 mei 2022 neemt Wiersma een besluit welke initiatieven in aanmerking komen voor bekostiging en kunnen starten op 1 augustus 2023. Wiersma: ‘De verwachting is dat niet elke aanvraag gehonoreerd zal kunnen worden, bijvoorbeeld omdat het initiatief niet voldoende belangstelling heeft weten aan te tonen. Ik verwacht daarom dat deze eerste ronde aanvragen binnen de marge van twintig tot vijftig nieuwe scholen zal liggen. Dit is in lijn met het aantal jaarlijkse schoolstichtingen in het po en vo van afgelopen jaren.’
Evaluatie
Bij invoering van de wet Meer Ruimte voor Nieuwe scholen (wet MRvNS) is bepaald dat deze na vijf, tien en vijftien jaar wordt geëvalueerd. De evaluatie van de wet wordt momenteel uitgevoerd door Oberon, KBA en Kohnstamm Instituut. Verschijning van het eerste evaluatierapport staat gepland voor 2026.
Kansengelijkheid en segregatie
Kamerleden vroegen naar het effect van de wet op kansengelijkheid en segregatie. ‘Omdat er slechts één aanvraagronde heeft plaatsgevonden, kan ik nu nog niet vaststellen welke effect de invoering van de wet MRvNS heeft op kansengelijkheid en de groei van privaat onderwijs. In de evaluatie wordt ook het effect van de wet op kansengelijkheid en segregatie onderzocht. Ook mogelijke samenhang van de wet met de groei van privaat onderwijs wordt in kaart gebracht.’
Waarden democratische rechtsstaat
Kamerleden gaven aan dat het zeer belangrijk is dat (nieuwe) scholen de waarden van de democratische rechtstaat respecteren en uitdragen. Wiersma schrijft dat door de wet MRvNS elk initiatief voor een nieuwe school moet voldoen aan dezelfde voorwaarden. Dat zijn: een goed kwaliteitsplan, voldoende belangstelling van ouders en kinderen voor de op te richten school, VOG’s voor de bestuurders en toezichthouders.
Als onderdeel van de stichtingsprocedure toetst de Onderwijsinspectie vooraf zes deugdelijkheidseisen: burgerschapsonderwijs, leerlingen die extra ondersteuning behoeven en de voorzieningen daarvoor, zicht op de ontwikkeling van de leerlingen, onderwijstijd, kerndoelen en referentieniveaus, scheiding tussen de functies van bestuur en toezicht daarop.
Wiersma schrijft: ‘Met deze elementen wordt gewaarborgd dat het onderwijsaanbod van de nieuwe school bijdraagt aan de basiswaarden van de democratische rechtsstaat. Daarmee wordt voorkomen dat ondemocratische uitingen of gedragingen van bestuursleden of aan hen gelieerde partijen kunnen worden vertaald naar schoolbeleid of het klimaat op school.’
Onderwijskwaliteit
Kamerleden vroegen of honorering van alle aanvragen ten koste gaat van de onderwijskwaliteit. ‘Nee, wanneer alle aanvragen gehonoreerd worden, betekent dit dat alle aanvragen de kwaliteitstoets van de inspectie hebben doorstaan. In het eerste jaar na de start van de bekostiging voert de inspectie een kwaliteitsonderzoek uit. Als de kwaliteit tekort schiet, kan de bekostiging worden beëindigd’, antwoordt de minister.
Meer weten over schoolstichting?
VBS is al decennialang betrokken bij veel initiatieven voor nieuwe scholen. Wil je meer weten over schoolstichting of heb je zelf een initiatief? Je vindt via de Schoolstarterskit meer informatie over het oprichten van een school en hoe VBS jou daarbij kan helpen. Ook kun je contact opnemen met de VBS Helpdesk: 070-331 52 15, helpdesk@vbs.nl.
(24-03-2022)
