Er zijn nieuwe ideeën en onorthodoxe maatregelen nodig om het lerarentekort tegen te gaan, aldus ministers Wiersma en Dijkgraaf. Een van die ideeën komt van Marjolein Ploegman: de Pabo-praktijkopleiding als aanvulling op bestaande opleidingen. De doelstelling is 2.000 extra leerkrachten. Hoe ziet deze opleiding eruit?
“De rode draad in mijn loopbaan is dat ik getriggerd word door onoplosbaar lijkende problemen. Bijvoorbeeld, hoe beperk je de kansenongelijkheid bij kinderen? In 2003 heb ik De School in Zandvoort opgericht, met juist dat als doel. De school heeft substantieel meer onderwijstijd en een geborgde medezeggenschap.
Het lerarentekort is ook zo’n probleem. In het voorjaar van 2020 ben ik begonnen daarover na te denken, de aanleiding was dat er meer eisen kwamen om een Pabo-opleiding te doen. Dat resulteerde in een dalende instroom van studenten. Bijzonder vond ik dat, ik denk dat je mensen die niet ideaal een opleiding binnenkomen moet helpen het juiste niveau te halen. En niet vantevoren uitsluiten.”
Onderzoek
“Ik heb cijfers verzameld en veel onderzoek gedaan. Ik kwam er bijvoorbeeld achter dat geen enkel havo-profiel aansluit op de pabo. Sterker nog, uit gesprekken die ik met jongeren had bleek dat de decaan vaak afraadde de pabo te doen.
Je ziet nu veel aandacht voor de zij-instromers, alleen is die begeleiding duur en intensief. Terwijl de meeste nieuwe leraren vanuit het middelbaar onderwijs komen. Mijn vraag was daarom: hoe bind je jonge mensen aan het onderwijs? En hoe krijg je hen zo snel mogelijk voor de klas? Het vergt een andere insteek. Ik heb een achtergrond in bedrijfsopleidingen, het uitgangspunt daar is dat je leren kunt versnellen als leren en werken in hetzelfde domein plaatsvindt. Alleen, pabo’s geven colleges op hetzelfde moment dat scholen les geven.”
Pabo-praktijkopleiding als aanvulling op bestaande opleidingen
“Mijn antwoord is de Pabo-praktijkopleiding als aanvulling op de bestaande opleidingen. Een student begint in de zomer met een tienweekse scholing, vanaf september ga je dan vier dagen (betaald) werken en een dag naar school. Het Pabo-onderwijs vindt op andere moment plaats. Studenten hebben dus veel tijd om het vak ‘af te kijken’ van bekwame leerkrachten, in de dynamiek en sociale gemeenschap van de basisschool. Ze verwerven de theoretische kennis en vaardigheden op de Pabo in een academische schoolse setting.
Ik heb dit doorgerekend, een van de voordelen is dat je het aantal solistische studie-uren terugbrengt en vervangt door werk- en stagetijd. Voor de motivatie is dat erg van belang, je wordt deel van een team, je hebt meer binding en je krijgt salaris. We weten dat adolescenten vaak moeite hebben met zelfstudie.
Voor het onderwijs is het belangrijk omdat je dan meteen mensen hebt die of leerkrachten kunnen ondersteunen of zelf voor de klas kunnen staan. Nog een voordeel, het is geen maatwerk, maar een gestandaardiseerd programma. Dat maakt groepsgewijs werken mogelijk, zowel voor de studenten, de werkplekleraren op de basisschool, de pabo-docenten als de curriculumontwikkelaars.”
Motie
“In de Tweede Kamer is een motie aangenomen om dit plan te onderzoeken. Voor de zomer komt OCW met een reactie. Het gaat me erg aan het hart, door het lerarentekort worden 10.000 leerlingen ernstig geschaad in hun ontwikkeling en hun kansen. De Pabo-praktijkopleiding is een aanvulling op bestaande Pabo-opleidingen om dat tegen te gaan.”
