Tijdens schoolkamp gaan leerlingen tegen de regels in naar de supermarkt, waar zij producten stelen. Zij moeten het kamp verlaten. Ouders dienen een klacht die ongegrond is. Dit zijn de juridische aspecten waarop je moet letten bij de voorbereiding van een buitenschoolse activiteit, waar een klachtencommissie ook zeker naar kijkt.
- Protocol en gedragsregels niet voldoende
Bij buitenschoolse activiteiten zoals een schoolkamp, een werkweek of buitenlandreis zijn enkel een protocol en gedragsregels niet voldoende. Het is essentieel dat medewerkers, leerlingen en ouders goed op de hoogte zijn van deze regels en dat de school de procedurele stappen doorloopt. Een klachtencommissie toetst immers of de procedure is gevolgd. Een draaiboek biedt daarnaast houvast. - Aandacht voor subsidiariteit en proportionaliteit
Bij het nemen van maatregelen, zoals het naar huis sturen van een leerling, is een belangenafweging elementair. Het belang van veiligheid en rust voor leerlingen en medewerkers moet worden afgewogen tegen het belang van deelname van de leerling aan een bijzonder moment in zijn of haar schoolcarrière.
Omdat deze afweging belangrijk is bij de juridische onderbouwing van het standpunt van de school in klachtenprocedures, is het aan te bevelen het maken van een belangenafweging ook in het draaiboek voor een buitenschoolse activiteit op te nemen. - Regels rond ophalen van leerlingen
Daarnaast is het verstandig vast te leggen hoe leerlingen bij incidenten terugkeren. Bijvoorbeeld met begeleiders of dat ouders ze kunnen ophalen en dat school eventueel reiskosten verhaalt op ouders. Omdat het bij de buitenschoolse activiteiten veelal gaat om acute situaties waarbij snel handelen vereist is, is het ook raadzaam om in het draaiboek te vermelden dat contact gelegd kan worden met de directeur en/of bestuurder. Het is raadzaam om ook een ‘achterwacht’ aan te wijzen. - Vergeet de nazorg niet
Een niet te vergeten punt in een draaiboek is ook nazorg voor medeleerlingen of begeleiders na een incident. Ten slotte is het belangrijk dat een draaiboek en protocol jaarlijks te evalueren op basis van ervaringen, om zowel praktische als juridische zorgvuldigheid te waarborgen.
Uitsluiting van de buitenschoolse activiteit
Verder is het raadzaam om in het protocol of de gedragsregels op te nemen dat school leerlingen kan uitsluiten van deelname aan buitenschoolse activiteiten. De Landelijke Klachtencommissie Onderwijs heeft bevestigd dat het tot de beleidsvrijheid van een VO-school behoort om regels te stellen die uitsluiting mogelijk maken, bijvoorbeeld bij eerdere schorsingen, ernstig wangedrag, alcohol- of drugsgebruik, of wanneer gezondheidsproblemen of gedrag de voortgang van het programma kunnen belemmeren. Ook kan vooraf blijken dat een leerling door een ondersteuningsbehoefte niet aan (delen van) het programma kan deelnemen.
In bovengenoemde gevallen is het verstandig dit tijdig met de ouder(s)/verzorger(s) te bespreken en daarbij de gedragsregels en het protocol toe te lichten.
Wat kun je hiervan leren?
Vergeet bij de voorbereiding van een schoolkamp, werkweek of buitenlandreis de juridische aspecten niet mee te nemen. Dit creëert ook voorafgaand aan de buitenschoolse activiteit helderheid voor de leerling, de ouder(s)/verzorgers en de begeleiders en deze geven houvast in het geval een klacht wordt ingediend.
Bron: Verus
